Βιώσιμες Εθελούσιες Επιστροφές: Προκλήσεις και Πρακτικές Εφαρμογές

Translated title of the contribution: Viable Voluntary Returns: Challenges and Practical Implementation

Research output: Book/ReportBook

Abstract

Η συγγραφή του συγκεκριμένου βιβλίου πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της Δράσης «Εγκαθίδρυση ενός πολύπλευρου δικτύου
μεταξύ διαφόρων χωρών για θέματα επιστροφών» ως συμβολή στην ευρύτερη ανάπτυξή του. Το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας σε
συνεργασία με το ερευνητικό Κέντρο CARDET στα πλαίσια συγχρηματοδότησης από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επιστροφών (95%) και
την Κυπριακή Δημοκρατία (5%) ανέλαβαν την ανάπτυξη και δημιουργία ενός Ευρώ-μεσογειακού δικτύου με στόχο την καταγραφή
και μελέτη των πρακτικών και μεθοδολογιών που άπτονται της διαδικασίας βιώσιμων εθελοντικών επιστροφών μεταναστών
από Τρίτες χώρες. Για την επίτευξη αυτού του στόχου του Δικτύου προγραμματίστηκαν διακρατικές συναντήσεις, εκπαιδεύσεις
και τελική ημερίδα για τους άμεσα και έμμεσα εμπλεκόμενους οργανισμούς και υπηρεσίες, με εκπροσώπους κυβερνητικών
και εθελοντικών φορέων και αρχών τοπικής αυτοδιοίκησης που δραστηριοποιούνται σε θέματα ασύλου, μετανάστευσης και
προσφύγων από την Κύπρο και το εξωτερικό. Εκτιμάται ότι η ανταλλαγή απόψεων και πρακτικών μεταξύ των διακρατικών
εταίρων για εντοπισμό περιοχών πιθανού κοινού ενδιαφέροντος, αναγκών και προβληματισμών συνέβαλε αποφασιστικά στην
ανάπτυξη του Δικτύου.
Σκοπός της συγγραφής και της παρουσίασης διαφορετικών κεφαλαίων και ενοτήτων είναι η ενημέρωση τόσο των σχετιζόμενων
επαγγελματιών και οργανισμών, όσο και του ευρύτερου κοινού σε ένα ευαίσθητο και αντικρουόμενο θέμα, το οποίο εκ φύσεως
ενδιαφέρει όλες τις χώρες – μέλη της ΕΕ, καθώς και τις Τρίτες Χώρες. Είναι η πρώτη φορά για την Κύπρο, όπου το συγκεκριμένο
αντικείμενο συζητείται ανοικτά, με ελεύθερη έκφραση απόψεων, ώστε να διαμορφωθούν ακολούθως πολιτικές.
Το σύγγραμμα ξεκινά με την παρουσίαση της σχετικής βιβλιογραφίας για το συγκεκριμένο θέμα και προχωρά με την αποτύπωση
ενός λειτουργικού και ολοκληρωμένου παραδείγματος και μια κριτική ανάλυση στα βασικά χαρακτηριστικά που θα μπορούσαν
να αποτελέσουν τους πυλώνες για τη διαμόρφωση σχετικής πολιτικής ερευνητικά τεκμηριωμένης και εφαρμόσιμης στις
ιδιαίτερες ανάγκες τόσο της χώρας υποδοχής όσο και της χώρας καταγωγής και επιστροφής των μεταναστών.
Επιπλέον, αποτυπώνονται διαφορές και ομοιότητες στον τρόπο που τα διάφορα κράτη προσεγγίζουν τις πολιτικές για την
εθελούσια επιστροφή, με στόχο τη δημιουργία διαλόγου, γεγονός που θα οδηγήσει σε καλύτερη κατανόηση, ενώ η ανταλλαγή
περισσότερων πληροφοριών θα έχει ως αποτέλεσμα μία πιο ενημερωμένη διαδικασία διαμόρφωσης πολιτικής.
Στη συνέχεια συζητείται η περίπτωση της Ελλάδας συμπεριλαμβάνοντας τους πρακτικούς και νομικούς παράγοντες που
διαμορφώνουν το πλαίσιο στο οποίο διενεργείται η διαδικασία επιστροφών. Επίσης δίδεται ιδιαίτερη έμφαση στην κριτική
ανάλυση των παραγόντων που θα μπορούσαν δυνητικά να συμβάλλουν στη βιωσιμότητα των εθελούσιων επιστροφών. Τέλος,
η αναλύονται οι πιθανότητες αξιοποίησης μικρό-επενδυτικών προγραμμάτων στη διαδικασία και προώθηση των εθελούσιων
επιστροφών ενώ παρουσιάζεται και σχετικό παράδειγμα καλής πρακτικής.
Οι κύριοι στόχοι του συγγράμματος στο θέμα της Εθελούσιας Επιστροφής μεταναστών είναι πρώτον να αποκτηθεί, μέσω
καλύτερης ενημέρωσης, κατανόηση των διαφορετικών προσεγγίσεων του ζητήματος της επιστροφής, δεύτερον να παρουσιαστούν
συγκεκριμένα προγράμματα που ήδη λειτουργούν σε άλλες χώρες και τρίτον να εντοπισθούν οι δυσκολίες τους και οι κριτικές
που τους έχουν ασκηθεί, ώστε να προληφθεί η τυχόν επανάληψή τους, όταν και εφόσον αποφασιστεί από την Κυπριακή Πολιτεία
να ξεκινήσει ανάλογα προγράμματα. Υπό την προσέγγιση αυτή επιθυμεί να παράσχει στους φορείς που διαμορφώνουν πολιτική
και λαμβάνουν αποφάσεις λεπτομερή και επίκαιρη πληροφόρηση σχετικά με πολιτικές και ολοκληρωμένα προγράμματα
εθελούσιας επιστροφής, λαμβάνοντας ειδικότερα υπόψη την Ευρωπαϊκή Οδηγία για τις κοινές αρχές και διαδικασίες στα Κράτη
Μέλη για την επιστροφή παρατύπως διαμενόντων ΥΤΧ (COM (2005) 391). Τέλος, το συγκεκριμένο σύγγραμμα αποσκοπεί να
δημιουργήσει χρήσιμα συμπεράσματα για την μελλοντική ανάπτυξη του συγκεκριμένου Δικτύου.
Οι ρυθμοί των μεταναστευτικών ρευμάτων είναι υψηλοί και θα συνεχίσουν να αυξάνονται, γεγονός που προϋποθέτει τη
λήψη μέτρων για τη βιώσιμη διαχείρισή τους με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα των ανθρώπων που αναγκάζονται
για ποικίλους λόγους να μεταναστεύσουν. Παρόλο που υφίσταται μία σχετική πλειάδα επιλογών όσο αφορά πολιτικές που
μπορεί να υιοθετηθούν, δηλαδή από την προσπάθεια πλήρους αποτροπής της μετανάστευσης ως τον έλεγχο του αριθμού και
την εφαρμογή πολιτικών για την ενσωμάτωση των μεταναστών στις κοινωνίες υποδοχής και την πιθανή επιστροφή στη χώρα
καταγωγής, η εξασθένιση του ρυθμού της μετανάστευσης δεν είναι εφικτή. Συμπερασματικά θεωρείται περισσότερο ρεαλιστική
η κατάλληλη προετοιμασία για τη διαχείριση του φαινομένου με τη συγκεκριμενοποίηση πολιτικών και μέτρων που να καλύπτουν
Translated title of the contributionViable Voluntary Returns: Challenges and Practical Implementation
Original languageGreek
PublisherUniversity of Nicosia press
ISBN (Print)978-9963-711-58-1
Publication statusPublished - 10 Jun 2014

Keywords

  • Assisted Voluntary Return
  • irregular migrants

Fingerprint

Dive into the research topics of 'Viable Voluntary Returns: Challenges and Practical Implementation'. Together they form a unique fingerprint.

Cite this